‘Krilja’ is de naam van een in 2010 opgerichte wereldmuziek spelend trio uit Göteborg, Zweden. Zangeres Marita Johansson, gitarist Emil Pernblad en fiddler Jonas Liljeström hebben zich voor hun officiële debuutalbum toegelegd op het brengen van ‘Roma’-zigeunerliedjes uit Rusland en Oost-Europa, de zogeheten ‘gypsy music’ oftewel volkse evergreens uit het milieu van rondreizende zigeuners uit het Oostblok. Her en der horen we in het gitaarspel wel wat invloeden uit de flamenco-muziek en zelfs een jazzy sound in de veertien nummers die ze hebben opgenomen voor het album “Krilja: Roma Songs From Russia & Eastern Europe”.

Een nadeel voor ons blijkt de keuze van het trio om al die liedjes in de orginele ‘Roma’-taal te brengen die totaal onverstaanbaar is voor zowat iedere niet-Roma-luisteraar. Deze plaat werd al voor het eerst opgenomen en uitgebracht in 2014 maar ze kreeg nu pas een mooie ‘remix en remastering’ in een Zweedse opnamestudio door Johannes Lundberg. In het boekje bij deze cd wordt er een uitgebreide uitleg gegeven over de herkomst van de ‘Romani’, de voortdurend doorheen de wereld reizende zigeunerbevolking, een voor de meeste mensen onbegrijpelijke levensstijl.

Volgens deze geschiedkundige informatie waren de eerste ‘Romani’ mensen die geëmigreerd waren uit Noord-Indië rond het jaar 1000, opgejaagd door de Islamitische invasie van het ‘Ghaznavid Keizerrijk’ in Noord-Indië in de elfde eeuw. Hun voorouders waren Indische soldaten die een oorlog hadden verloren en genoodzaakt waren om samen met hun families te emigreren naar Perzië. Ze hebben zich daarna alsmaar meer verspreid over de hele wereld hetgeen hun zigeunerleven verklaart.

In Europa doken ze voor het eerst op in Kreta om daarna ook hun aanwezigheid te creëren in Turkije, Roemenië, Duitsland, Schotland, Zweden, Finland en in de andere Centraal-Europese landen. Tijdens de Holocaust werden de Roma-zigeuners net als de Joodse bevolking door de Nazi’s als inferieure rassen beschouwd en uitgeroeid in vernietigingskampen, wellicht tot anderhalf miljoen Romani’s toe. Ook in onze moderne tijden worden deze mensen nog steeds opgejaagd, vervolgd en verjaagd en zijn ze genoodzaakt om voortdurend elders een onderkomen of verblijfplaats op te zoeken.

De muziek op dit album wordt gespeeld op akoestische gitaar en viool zoals de zigeuners het zelf ook rond hun kampvuur speelden om hun familieleden te entertainen en tot dansen en zingen te bewegen. De in het Romaans en Russisch gezongen liedjes die ‘Krilja’ op de plaat brengt dateren meestal uit de 19e eeuw. Ze gaan over hun zorgen, pijn, armoede en lijden maar soms ook over passie en liefde en ze klinken zoals u kunt horen op de twee video’s bij deze recensie. Het zijn live gebrachte vertolkingen van het nummer “Me Ke Tume” en van de 7 en halve minuut durende ballad “Skore Dien”, twee songs die als representatief beschouwd mogen worden voor al de andere ‘gypsy’-liedjes op dit album.

(valsam)
“On their debut album, the Swedish folk trio ‘Krilja’ is singing and performing centuries-old songs that are originating from the Roma-gypsies community. They are telling stories about their suffering, their sorrows and their poverty, but also about passion and love. These people have been leading horrible lives and tried to find solace in these heartfelt songs that they were singing around the campfire for their families and friends.“ – www.rootstime.be